تخت جمشید، نمادی از شکوه و عظمت در ایران باستان، یکی از مهمترین اسناد تاریخ تمدن در جهان و یادگار پادشاهان هخامنشی از ۲۵۰۰ سال پیش در ایران است. بهطور کلی، بناها و کاخهای مجموعه تخت جمشید را در محوطه مسطح میانی و اضلاع جنوب و جنوب غربی و شرق این محوطه بنا کردهاند. ورودی مجموعه پلکانی سنگفرش شده قرار دارد که با گذشتن از آن به فضای بزرگتری میرسید.
کاخ دروازه ملل با دیوارهای بلند خشتی و چهار ستون بلند، خزانه تخت جمشید، کاخ صد ستون یا تالار تخت، کاخ خشایار شاه یا هدیش، کاخ «ه» یا «H»، کاخ سه دری یا کاخ مرکزی، کاخ بار یا آپادانا، کاخ اختصاصی داریوش یا تچر و آرامگاههای شاهی و البته موزه تخت جمشید از مهمترین جاهای دیدنی تخت جمشید به شمار میآیند.
جالب است بدانید که همزمان با ساخت کاخهای عظیم در تخت جمشید، در دیگر امپراتوریهای بزرگ جهان، بردهداری رواج داشت؛ اما در ایران و در مقر حکومت هخامنشیان، کارگران بیمه بودند و از مزایای مختلفی نیز بهره میبردند.